Τα Θετικά της Ρήξης με την Τρόικα
Εάν έπρεπε οπωσδήποτε να αναφέρουμε τι είναι το πιο σημαντικό στην οικονομική επιστήμη θα απαντούσαμε αβίαστα η ψυχολογία των ανθρώπων ακόμα και εάν οι αριθμοί λένε «άλλα». Προχθές 11/03/2015 και υπό την εκτενέστατη δημοσιογραφική κάλυψη του τι συμβαίνει στις Βρυξέλλες και στους κόλπους της Ελληνικής Κυβέρνησης, δεν διαφαίνεται στον ορίζοντα μια πιθανή συμφωνία της Ελληνικής Κυβέρνησης με τους Ευρωπαίους εταίρους που μας δανείζουν. Έχει όμως τόσο πια μεγάλη αρνητική σημασία; Κάποιοι κρίσιμοι δείκτες της Ελληνικής πραγματικής Οικονομίας μαρτυρούν μια πολύ διαφορετική ιστορία από τους αριθμούς. Στο βαθμό που μας κάνει να αναρωτιόμαστε μήπως αυτή η αποδόμηση της Τρόικα και των Θεσμών δηλαδή η παρελκυστική τακτική που επιχειρεί η ελληνική κυβέρνηση λειτουργεί τελικώς, κόντρα σε όλους και όλα, θετικά, μαζί με άλλα, για την ελληνική οικονομία.
Σύμφωνα με το Δελτίο Εβδομαδιαίων Οικονομικών Εξελίξεων της Alpha Bank στις 06/03/2015 , βελτιώθηκαν κατακόρυφα οι εκτιμήσεις των νοικοκυριών για την οικονομική τους κατάσταση στο προσεχές 12μηνο και άρα η δυναμική της ιδιωτικής κατανάλωσης. Υποχώρησε καθοριστικά το ποσοστό των πολιτών που δήλωσε ότι επιδεινώθηκε η οικονομική του κατάσταση (στο 33% τον Φεβρουάριο 2015 από 53% τον Ιανουάριο του 2015). Ενισχύθηκαν επίσης σημαντικά οι προβλέψεις των νοικοκυριών για τη βελτίωση της οικονομικής κατάστασης της χώρας την άνοδο της απασχόλησης στο επόμενο 12μηνο. Μειώθηκε το ποσοστό εκείνων που ανέφεραν ότι αντλούν από τις αποταμιεύσεις τους (Φεβρ.2015: 9%, Ιαν.2015: 12%) και περιορίσθηκε αισθητά το ποσοστό των νοικοκυριών που ανέφερε ότι είναι χρεωμένο (Φεβρ.2015: 12%, Ιαν.2015: 18%). Υπήρξε επίσης ισχυροποίηση των προθέσεων των νοικοκυριών για μείζονες αγορές στους προσεχείς 12 μήνες, και με κάποιους κρίσιμους δείκτες στις επιχειρηματικές προσδοκίες όπως στην βιομηχανία και τις κατασκευές, επίσης οριακά να βελτιώνονται.
Και τα καλά νέα συνεχίζονται από το πληροφοριακό σύστημα «Εργάνη» του Υπουργείου Εργασίας. Ο Φεβρουάριος του 2015 είναι ο πρώτος μήνας που παρουσιάζει θετικό ισοζύγιο, μετά από πέντε συνεχόμενους μήνες με αρνητικό ισοζύγιο στις ροές μισθωτής απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα, καθώς οι αναγγελίες πρόσληψης ανήλθαν σε 97.987, ενώ οι αποχωρήσεις σε 82.863. Όλα τα παραπάνω συνοψίζονται στην εικόνα της αγοράς τις τελευταίες ημέρες και την κίνηση στα καταστήματα, όπου, οι λιανικές πωλήσεις τους δύο πρώτους μήνες του 2015 οριακά αυξήθηκαν έναντι του 2014.
Εάν πάμε όμως στην αντίπερα όχθη , στα δημοσιονομικά, θα διαπιστώσουμε (σύμφωνα με τα οριστικά στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, για τον Ιανουάριο 2015), ότι υπάρχει σημαντική υστέρηση στα έσοδα. Παρουσιάζεται μεν πλεόνασμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 367 εκατ. ευρώ έναντι όμως πλεονάσματος 619 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2014 και του στόχου για πλεόνασμα φέτος 1.286 εκατ. ευρώ. Το σύνολο των φορολογικών εσόδων ανήλθε στα 3.381 εκατ. ευρώ μειωμένο κατά 1.054 εκατ. ευρώ ή κατά 23,8% έναντι του στόχου. Συνήθης ύποπτος της υστέρησης των εσόδων ήταν, όπως όλοι υποθέτουμε, οι άμεσοι φόροι και αυτό διότι μάλλον οι Έλληνες δεν κατέβαλλαν τους φόρους που όφειλαν περιμένοντας την περιβόητη ρύθμιση των 100 δόσεων. Η αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης προέρχεται από την ιδιότυπη στάση πληρωμών των Ελλήνων προς το Δημόσιο; Μάλλον αποδίδεται, όχι στο άμεσο ταμειακό όφελος που προκύπτει από την μη καταβολή φόρων αλλά, στις προσδοκίες υιοθέτησης λιγότερο αυστηρής δημοσιονομικής πολιτικής, που δημιουργεί η μη καταβολή βεβαιωθέντων φόρων. Η Διεθνής οικονομική συγκυρία επίσης βοηθάει. Η φθίνουσα πορεία της τιμής του πετρελαίου ευνόησε τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς, καθώς περιόρισε το κόστος θέρμανσης και μεταφοράς.
Τα «παράδοξα» συνεχίζονται. Η πολιτική της ΕΚΤ για ποσοτική χαλάρωση στην Ζώνη του Ευρώ (τα περιβόητα 60 δις ευρώ τον μήνα) , ενώ υποτίθεται ότι δεν αφορά την Ελλάδα όπως με όλους τους τρόπους έχει τονίσει ο Μάριο Ντράγκι, εντούτοις επιδρά ευεργετικά και για εμάς. Το Ευρώ διολισθαίνει όλο και πιο κοντά στην πλήρη ισοτιμία με το δολάριο, επίπεδα που έχει να δει το ενιαίο νόμισμα από το μακρινό 2003. Τελικώς, με τα πολλά, το «εθνικό» μας νόμισμα υποτιμάται, έναντι του δολαρίου και του γιεν. Η υποτίμηση του ευρώ λειτουργεί ήδη ευεργετικά στις προ κρατήσεις του Ελληνικού Τουρισμού, ιδίως από την Ασία, αλλά αναμένεται να τονώσει και τις εξαγωγές μας σε χώρες εκτός ευρώ. Σε ότι αφορά τις εμπορικές συναλλαγές μας, εντός της Ένωσης, το πιο πιθανό είναι ότι η ρευστότητα που θα διοχετευτεί στην υπόλοιπη ευρωζώνη θα επηρεάσει θετικά και την ελληνική οικονομία, τους επόμενους μήνες. Κάτι που δεν είναι ευρέως γνωστό είναι ότι από τα Χριστούγεννα και μετά έχει επιστρέψει το αρνητικό φαινόμενο της ζήτησης εγγυητικών επιστολών για όσους έχουν συναλλαγές με το εξωτερικό. Παρά την όμως συνεχιζόμενη αρνητική δημοσιότητα της χώρας μας, στα υπόλοιπα κράτη μέλη του ευρώ, οι επιχειρήσεις τους, οι τράπεζες τους και οι καταναλωτές τους θα βρεθούν με πολλά ευρώ στα χέρια τους που απλά δεν θα ξέρουν τι να τα κάνουν ή που να τα επενδύσουν ή το λιγότερο που να τα ξοδέψουν το καλοκαίρι. Σε ότι αφορά τις επενδύσεις στην χώρα μας, αυτές δυστυχώς φαίνεται να παραμένουν συνδεδεμένες με την αβεβαιότητα της χρηματοδότησης του ελληνικού δημοσίου. Παγκοσμίως όμως, για τα επενδυτικά κεφάλαια που είναι κυρίως εκφρασμένα σε δολάρια, λόγω της διολίσθησης του ευρώ, οι επενδύσεις στην Ευρωζώνη, άρα και στην Ελλάδα, τους τελευταίους 3 μήνες έχουν γίνει 13% φτηνότερες και άρα ελκυστικότερες. Εννοείται ότι η ποσοτική χαλάρωση του ευρώ έχει θετικές επιδράσεις και στην υπόλοιπη Ευρώπη για την οποία κυρίως σχεδιάστηκε.
Τα παραπάνω ενθαρρυντικά στοιχεία αποκλείεται να μην τα λαμβάνουν υπόψη τους οι τεχνοκράτες των Βρυξελλών. Εάν δεν τα γνωρίζουν, τότε όντως έχουν αποτύχει να διαβάσουν την ελληνική κοινωνία και άρα τις ιδιαιτερότητες της ελληνικής οικονομίας. Τα αρνητικά για την ρήξη με τους εταίρους μας λίγο πολύ τα γνωρίζουμε όλοι. Τα θετικά όμως της ρήξης με τους εταίρους σε επίπεδο τελικά προσδοκιών και κλίματος ομολογούμε ότι δεν τα είχαμε υπολογίσει. Ενδεχομένως τελικά στα ματιά της κοινής γνώμης να ταυτίστηκαν οι πολιτικές λιτότητας με τους εταίρους μας. Δεν είναι μόνο φυσικά η ρήξη με τους εταίρους που προκαλεί την βελτίωση του οικονομικού κλίματος, χρειάστηκε κυρίως, χρόνος να προσαρμοστεί η ελληνική κοινωνία στα νέα δεδομένα, στο πραγματικό πλέον διαθέσιμο εισόδημα της και τα αποτελέσματα αυτής της προσαρμογής βλέπουμε σήμερα. Εάν δεν υπήρχε ο κίνδυνος μιας στάσης πληρωμών του δημοσίου δεν βλέπουμε τον λόγο που θα πρέπει να συμφωνήσουμε οπωσδήποτε σε κάτι με τους φίλους μας από την Ευρώπη. Πολύ περισσότερο δε, ποιος θα ήταν ο λόγος τελικώς να έρθουν στην Ελλάδα, εφόσον τα νούμερα εκτέλεσης του προϋπολογισμού θα παρουσιάζουν όντως σημαντικές αποκλίσεις και άρα «τα νούμερα δεν βγαίνουν». Φαίνεται όμως ότι έχει αναλάβει τις τύχες μας η δυναμική της ιδιωτικής κατανάλωσης και οι προσδοκίες των πολιτών. Δεν βλέπουμε τον λόγο που πρέπει να χαλάσει το καλό κλίμα στην κατανάλωση. Ίσως λησμονούμε ότι το ΑΕΠ αποτελείται κατά 70% από την ιδιωτική κατανάλωση.
Τα παραπάνω αρκούν να δώσουν μια μικρή ώθηση στην οικονομική ανάπτυξη, προκειμένου τα πράγματα να πάρουν τον δρόμο τους. Υπό τις παρούσες συνθήκες το καλύτερο που έχει να κάνει η ελληνική κυβέρνηση σε ότι αφορά την Ευρώπη είναι να αγοράζει χρόνο και όσο χρήμα χρειάζεται, όχι παραπάνω, για να μην υπάρξει κάποιο πιστωτικό γεγονός στην χώρα, που θα χαλάσει την δυναμική των πραγμάτων. Υπό το πρίσμα αυτό προβλέπεται να κάνει κάποιες παραχωρήσεις η Κυβέρνηση έναντι δανεικών χρημάτων. Όσο περνάει ο χρόνος όμως και εάν δεν συμβεί κάποιο ατύχημα, η διαπραγματευτική μας ισχύ αλλά και η πραγματική οικονομία μας θα βελτιώνονται. Ερωτηματικό παραμένει, εάν τα δημοσιονομικά, δηλαδή τα φορολογικά έσοδα, θα ακολουθήσουν και αυτά την δυναμική των πραγμάτων, αν και αυτό εξαρτάται περισσότερο από τους χειρισμούς της Κυβέρνησης σε επικοινωνιακό επίπεδο. Τέλος δεν εννοούμε φυσικά σε καμία περίπτωση να σταματήσει η μεταρρυθμιστική προσπάθεια της χώρας, με ή χωρίς Τρόικα, είναι τόσα, μα τόσα πολλά, αυτά που πρέπει να γίνουν ακόμα.
Ιωάννης Στεφάτος13 Posts
Msc Οικονομολόγος
0 Comments