Οι Πανελλήνιες τελείωσαν …..Το τελευταίο κεφάλαιο γράφτηκε με την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων και την ανάρτηση των επιτυχόντων που προήχθησαν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση σε σχολή πρώτης επιλογής τους ή μη… Μια νέα ακαδημαϊκή χρονιά ξεκινάει, εν μέσω εκλογών, οικονομικής και πολιτικής αστάθειας, μνημονίων, φαινομένων φυγής των νέων επιστημόνων στο εξωτερικό, μνημονίων, αθρόας μεταναστευτικής «εισβολής» και άλλων πολλών δυσοίωνων καταστάσεων.

Τα υποχρηματοδοτούμενα ελληνικά πανεπιστημιακά ιδρύματα περιμένουν το νέο αίμα της Ελλάδας, έχοντας στερέψει από πόρους, ερευνητικά προγράμματα αλλά πάνω από όλα, από όραμα για την νέα γενιά, που αναζητά μια ευκαιρία σε αυτό τον κόσμο που ασθμαίνει να επιβιώσει. Νέοι με όνειρα και φιλοδοξίες που σύντομα θα συναντήσουν την σκληρή πραγματικότητα. Νέοι που ας ελπίσουμε να πεισμώσουν από αυτή την κατάσταση μοχθώντας ακόμα περισσότερο για την επαγγελματική και προσωπική τους καταξίωση, υπό την αιγίδα των πανεπιστημιακών καθηγητών που επί γενιές οδηγούν τους νέους επιστήμονες σε μεγάλο βαθμό σε ενδιαφέροντες και ευεπίφορους δρόμους επιστημονικούς, με προορισμό δυστυχώς όχι την Ελλάδα αλλά κάποια χώρα του εξωτερικού. Σε αυτό το άρθρο θα ήθελα να διατυπώσω και να συνοψίσω κάποιες σκέψεις και κάποια θέματα, άλλοτε αρνητικά στην πλειονότητά τους, άλλοτε θετικά, τα οποία παρατήρησα σε όλη την διάρκεια των πανελλαδικών και ίσως σε πολλούς πέρασαν στα ψιλά γράμματα.

Τάσεις φυγής των νέων στο εξωτερικό…

Πρόσκαιρη ήταν η χαρά και η περηφάνια που νιώσαμε για τους φερέλπιδες νέους μας, οι οποίοι αρίστευσαν, πρώτευσαν και πέρασαν από τους πρώτους ή και πρώτοι στις σχολές πρώτης προτίμησής τους. Παιδιά με πρόγραμμα, θέληση, επιμονή, ικανότητες τα οποία επιβραβεύθηκαν για τους κόπους τους. Το ίδιο ισχύει και για μαθητές οι οποίοι αν και είχαν ικανότητες δεν στάθηκαν τόσο τυχεροί, γιατί όπως και να το κάνουμε οι πανελλήνιες ενέχουν και ένα ποσοστό τύχης αλλά και μεταβλητές απροσδιόριστες που μπορούν να επηρεάσουν θετικά ή αρνητικά το τελικό αποτέλεσμα. Συγχαρητήρια λοιπόν σε όλους.

Δύο όμως θέματα προκύπτουν από τις δηλώσεις των παιδιών. Η ανεπάρκεια του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος, που καθιστά αδήριτη ανάγκη την φροντιστηριακή εκπαίδευση (θέμα που θα αναλυθεί στη συνέχεια) και τις τάσεις φυγής για το εξωτερικό. Οι επιτυχόντες εμπιστεύονται τα ελληνικά πανεπιστήμια για τις προπτυχιακές τους σπουδές, στο πίσω μέρος του μυαλού τους όμως έχουν την συνέχιση των σπουδών τους στο εξωτερικό. Ο λόγος ότι η αγορά της Ελλάδας έχει συρρικνωθεί σημαντικά, λεφτά για έρευνα ούτε λόγος και η εξειδίκευση σε ένα τομέα είναι άχρηστη αυτή τη στιγμή στην ασθμαίνουσα εγχώρια αγορά εργασίας. Οι ευκαιρίες βρίσκονται δυστυχώς έξω, έχοντας ως συνέπεια οι νέοι επιστήμονες, όπως είχα αναφέρει και σε παλαιότερο άρθρο μου, να μεταναστεύουν ώστε να γίνουν παραγωγικοί σε χώρες που δεν έχουν επενδύσει το ελάχιστο για την μόρφωσή τους.

Η Ελλάδα, γίνεται εξαγωγική χώρα του απαυγάσματος των μυαλών της μένοντας πίσω με ένα γηρασμένο πληθυσμό που απειλείται με αλλοτρίωση και αφανισμό. Χαρακτηριστικές είναι οι περιπτώσεις Ελλήνων επιστημόνων που διαπρέπουν στο εξωτερικό, αλλά και πρόσφατη περίπτωση του Έλληνα μαθητή από το Λύκειο Παλαίρου που έγινε δεκτός από το ΜΙΤ… Πάει και αυτός… Η πρώτη φορά αριστερά δεν ήταν αυτή που έχυνε κροκοδείλια δάκρυα για τα παιδιά μας που φεύγουν και ότι θα δημιουργούσε ευκαιρίες για να μείνουν; Όλα αυτά χάθηκαν με τις κόκκινες γραμμές που έχουν γίνει ροζ όπως λέει και το γνωστό άσμα..

Αυξημένη δυσκολία θεμάτων

Φέτος, οι υποψήφιοι εξετάσθηκαν σε θέματα που χαρακτηρίστηκαν ως κατά κοινή ομολογία τα δυσκολότερα των τελευταίων ετών. Θέματα δυσεπίλυτα ακόμα και από τους γκουρού των πανελληνίων; Με ποια λογική λοιπόν έγινε όλο αυτό; Κύριοι του Υπουργείου Παιδείας, πρέπει να έχετε υπόψη το άγχος και την χρονική πίεση που βιώνουν τα παιδιά. Αντίστοιχη προετοιμασία δεν πιστεύω ότι είχε γίνει στο ΔΗΜΟΣΙΟ ΣΧΟΛΕΙΟ, κάτι που δείχνει φανερά ότι έχετε νομιμοποιήσει πλέον την παραπαιδεία, καθώς είστε σίγουροι ότι τα φροντιστήρια τους έχουν ετοιμάσει κατάλληλα καταδεικνύοντας για άλλη μια φορά την ανεπάρκεια του εκπαιδευτικού μας συστήματος. Μια κατάσταση η οποία δημιουργεί σαφώς ανισότητες καθώς μαθητές που δεν έχουν το προνόμιο της επιπλέον εκπαίδευσης αποκλείονται ουσιαστικά από τα πανεπιστήμια καθώς με μαθηματική ακρίβεια οδηγούνται στην παταγώδη αποτυχία, λογική η οποία είναι τελείως αντίθετη με αριστερές αντιλήψεις.

Πτώση βάσεων και εισαγωγή με σχεδόν λευκή κόλλα..

Τα δύσκολα θέματα είχαν ως αναπόδραστη συνέπεια την πτώση των βάσεων των σχολών, ακόμα και των περιζήτητων. Τρανταχτό παράδειγμα η ιατρική η οποία έπεσα για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια κάτω από 19.000 μόρια στο τμήμα των Αθηνών. Βέβαια η πτώση των βάσεων σε πολλά περιφερειακά τμήματα είχα να κάνει και με την γενικότερη δεινή οικονομική κατάσταση και τους περιορισμούς κεφαλαίων που οδήγησαν πολλούς υποψηφίους να δηλώσουν στο μηχανογραφικό τους σχολές που βρίσκονται κοντά στον τόπο κατοικίας τους. Με αυτό τον τρόπο η κυβέρνηση ωθεί στον αποκλεισμό πολλούς υποψηφίους, πηγαίνοντας ενάντια για άλλη μια φορά στην ιδεολογία της, τύποις και όχι κατ’ ουσία αριστερή, μη επιτρέποντάς τους να φοιτήσουν έστω σε κάποιο πανεπιστήμιο της περιφέρειας, αποκτώντας έτσι μια ευκαιρία για ένα καλύτερο μέλλον…

Ανησυχητικό ήταν το φαινόμενο ότι πολλοί μαθητές κάτω από τη βάση εισήχθησαν σε περιφερειακά πανεπιστήμια έχοντας δώσει σχεδόν λευκή κόλλα. Πρόκειται για υποψήφιο ο οποίος συμμετείχε στις πανελλήνιες εξετάσεις του 2013, παραδίδοντας ουσιαστικά λευκή κόλλα σε όλα τα μαθήματα, με αποτέλεσμα να συγκεντρώσει συνολικά 970 μόρια και βαθμό πρόσβασης 1,13. Έτσι, φέτος, ο εν λόγω υποψήφιος κατάφερε, χωρίς εξετάσεις, να πάρει το εισιτήριο για την τριτοβάθμια εκπαίδευση…!!

Αυτή όμως δεν είναι η μοναδική περίπτωση εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση με χαμηλή βαθμολογία καθώς τη φετινή χρονιά σημειώθηκε ρεκόρ χαμηλών βαθμολογιών και σε πανεπιστημιακά τμήματα, αλλά και στα ΤΕΙ. Πιο συγκεκριμένα, με βαθμό πρόσβασης 3,3 -πρόκειται για την χαμηλότερη βαθμολογία εισαγωγής σε πανεπιστημιακή σχολή- ένας υποψήφιος εισάγεται στο τμήμα Ιταλικής Γλώσσας της Θεσσαλονίκης, ενώ το ρεκόρ εισαγωγής με την χαμηλότερη βαθμολογία σε ΤΕΙ ανήκει σε έναν υποψήφιο που εισάγεται στη Διοίκηση Επιχειρήσεων της Ηγουμενίτσας με 2,17.

Φέτος συνολικά 106 τμήματα (92 ΤΕΙ και 14 πανεπιστήμια) από τα 463 –δηλαδή το 23%– θα δεχθούν φοιτητές με βαθμό χαμηλότερο του 10, ενώ οι κακές επιδόσεις των υποψηφίων οδήγησαν σε πτώση την πλειονότητα των βάσεων εισαγωγής (σε 247 σχολές σημειώθηκε πτώση και σε 216 άνοδος), οι οποίες επέστρεψαν στα επίπεδα του 2012.

Μια εξέλιξη που προσωπικά δεν με βρίσκει σύμφωνο για πολλούς λόγους. Θεωρώ ότι θα πρέπει να υπάρχει ένα όριο στην εισαγωγή των υποψηφίων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, αρχίζοντας από την βάση του 10. Γιατί; Διότι πολύ απλά, θα πρέπει ο κάθε υποψήφιος να διαθέτει ένα ελάχιστο φόρτο γνώσεων, ένα minimum γνωστικό background, που θα του επιτρέψει πρώτον να ολοκληρώσει τις σπουδές του και δεύτερον να γίνει παραγωγικός και αποτελεσματικός, βγαίνοντας στην αγορά εργασίας με κάποιες προοπτικές. Τέτοια φαινόμενα δεν συνάδουν με την γενικότερη λογική καθώς εγείρονται διάφορα θέματα όπως, η απαξίωση των συγκεκριμένων τμημάτων τα οποία θα διαθέτουν πολύ χαμηλό δυναμικό φοιτητών αλλά και η πρόθεση της κυβέρνησης να ενεργεί με ψηφοθηρικό τρόπο, ενόψει και εκλογικής αναμέτρησης, ακόμα και σε θέματα που άπτονται της παιδείας, γινόμενη αρεστή με λάθος τρόπο μη προκαλώντας αισθήματα απογοήτευσης σε γονείς και καταστηματάρχες.

Αναποτελεσματικότητα του εκπαιδευτικού συστήματος και έλλειψη επαγγελματικού προσανατολισμού

Όπως διατύπωσα πολλές φορές στις παραπάνω ενότητες, το ελληνικό σχολείο έχει χάσει το ρόλο που πρέπει και οφείλει να διαδραματίζει και το εκπαιδευτικό σύστημα κρίνεται ανεπαρκές σύμφωνα με τις ανωτέρω διαπιστώσεις. Διαπιστώσεις που δεν έγιναν τώρα αλλά αποτελούν αποκύημα διαχρονικών παρατηρήσεων από τότε που συναισθάνθηκα το ρόλο μου ως εκπαιδευτικός, αν και ακόμα άνεργος λόγω των συνθηκών. To εκπαιδευτικό μας σύστημα παραπαίει, στηρίζεται στην παραπαιδεία για την εισαγωγή των μαθητών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση με ανύπαρκτο επαγγελματικό προσανατολισμό, ώστε οι μαθητές να γνωρίζουν ποιες ειδικότητες έχουν ζήτηση και να επιλέξουν την κατάλληλη με βάση τις γνώσεις και τις δεξιότητές τους. Καθηγητές, οι οποίοι ελλείψει ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΗΣ και όχι ΚΟΜΜΑΤΙΚΗΣ αξιολόγησης στα φροντιστήρια είναι «αστέρια» και στα δημόσια σχολεία μετατρέπονται ως δια μαγείας σε «παρτάλια» τα οποία σέρνονται ανάμεσα στις αίθουσες με μόνη επιθυμία τους το τέλος του ωραρίου , αδιαφορώντας για την παίδευση των νέων. Φαινόμενο που δεν κατανόησα ποτέ….Και στο σχολείο κάποιος σε πληρώνει για να διδάσκεις…Λίγη επαγγελματική ηθική και ευσυνειδησία δεν βλάπτει… ΕΥΤΥΧΩΣ, υπάρχουν και οι φωτεινές εξαιρέσεις που πασχίζουν να τραβηχτούν από τον βάλτο και τα καταφέρνουν πολύ καλά κερδίζοντας την εύφημο μνεία και την υστεροφημία των μαθητών τους.

Και δεν είναι μόνο αυτό…. Το εκπαιδευτικό σύστημα είναι εξετασιοκεντρικό, δεν προωθεί την κριτική σκέψη, μόνο την αποστήθιση, καθιστώντας τους νέους μονοδιάστατους. Για αυτό το λόγο οι μαθητές καταφεύγουν στην παραπαιδεία, κατάσταση κοινωνικά άδικη καθώς δεν έχουν όλοι την δυνατότητα στο ιδιαίτερο ή στο φροντιστήριο.

Επίσης λόγω υποχρηματοδότησης και έλλειψης πόρων, οι υλικοτεχνικές υποδομές είναι ανεπαρκείς και τα κενά σε προσωπικό τεράστια και δυσαναπλήρωτα. Αξιοσημείωτη είναι η απουσία ηλεκτρονικών υπολογιστών και σύγχρονων τρόπων εκπαίδευσης μέσω διαδραστικών πινάκων και διαδικτύου ώστε το μάθημα να καθίσταται πιο ενδιαφέρον. Όπου υπάρχουν όμως κοσμούν τις αποθήκες των σχολείων καθώς παραμένουν σε αχρησία αφού οι εκπαιδευτικοί δεν έχουν τις απαραίτητες γνώσεις και κίνητρα για να τα χειριστούν. Η σχολική έρευνα είναι παντελώς απούσα και όλα αυτά συνάδουν στην δημιουργία μη σκεπτόμενων ανθρώπων, εύκολα χειραγωγήσιμων από τις επίδοξες κυβερνήσεις που επιδιώκουν την κατάσταση ύπνωσης και καταστολή της κριτικής σκέψης. Τέλος μόλις τα τελευταία χρόνια δίνεται βαρύτητα σε παιδιά με μαθησιακές και άλλες δυσκολίες. Η ειδική αγωγή στην Ελλάδα άνθησε αργά και εξελίσσεται ακόμα πιο αργά ελλείψει τεχνογνωσίας και κατάλληλων εκπαιδευτικών προγραμμάτων προσανατολισμένων στις ανάγκες αυτών των παιδιών. Υπάρχει χαραμάδα ελπίδας;

Προτάσεις βελτίωσης

Σαφώς και υπάρχουν προτάσεις και περιθώρια βελτίωσης. Οι λύσεις έχουν επαναδιατυπωθεί αλλά κανείς δεν τις ακούει:

Αύξηση χρηματοδότησης στην παιδεία.

Ουσιαστική αξιολόγηση διδασκόντων.

Επιλογή στην ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας ανθρώπων σχετικών με το αντικείμενο.

Μικρότερα τμήματα.

Λειτουργία τμημάτων ενισχυτικής διδασκαλίας κατά το πρότυπο των ξένων χωρών.

Έμφαση στις κλίσεις των μαθητών.

Επιβράβευση αριστείας και ενθάρρυνση των μαθητών.

Νέες διαδραστικές τεχνολογίες.

Χρήση διαδικτύου.

Ανάπτυξη κριτικής σκέψης, εργασίες που είναι σε αυτή την κατεύθυνση και εγκατάλειψη του παλαιολιθικού συστήματος της αποστήθισης και της παπαγαλίας.

Αποσύνδεση του λυκείου από τις εισαγωγικές εξετάσεις ώστε να επανακτήσει το ρόλο του ως κοιτίδα μορφώσεως με σκοπό την πάταξη της παραπαιδείας.

Έμφαση σε άτομα με μαθησιακές δυσκολίες και στόχευση στην ανάδειξη των ταλέντων και των δεξιοτήτων τους.

Οι εισαγωγικές να γίνουν ενδοπανεπιστημιακές με δοκιμαστικό πρώτο εξάμηνο.

Έμφαση στον επαγγελματικό προσανατολισμό των νέων.

Χρήματα στην έρευνα και στα πανεπιστήμια ώστε να εκσυγχρονιστούν, αναλογιζόμενοι τις δυνατότητες των Ελλήνων φοιτητών, παρέχοντας πλέον κίνητρα παραμονής στη χώρα.

Νέα εγχειρίδια τα οποία θα ανταποκρίνονται στις νέες απαιτήσεις, πλήρη περιεχομένου, σαφή και με παράλληλη έκδοση σε ηλεκτρονική μορφή.

Όλα αυτά φαίνονται όντως ειδυλλιακά και κάπως μακρινά. Με τις κατάλληλες δυνατότητες που φέρουμε οι νέοι εκπαιδευτικοί, με πολλή προσπάθεια, προσήλωση στο στόχο και στήριξη από την πολιτεία μπορούν να προωθηθούν οι αλλαγές αυτές και να υλοποιηθούν.

Ο ελπιδοφόρος Ζυλιέν…

Τελευταίο θέμα ο πρόσφυγας από την Αφρική που με την ατσάλινη θέλησή του κατάφερε, μέσα από πολλές δυσκολίες, να μάθει την ελληνική γλώσσα και να περάσει πρώτος σε σχολή της επιλογής του αριστεύοντας. Αυτό καταδεικνύει ότι όταν υπάρχει διάθεση από τους διδάσκοντες οι οποίοι θα εμπνεύσουν τους διδασκομένους μπορούν να γίνουν τα πάντα… Γίνεται και χωρίς φροντιστήριο…… Αυτό είναι το πενταπόσταγμα του αγαθού της παιδείας… Του ευχόμαστε καλή επιτυχία καθώς το ήθος του ξεχωρίζει με την πρόθεσή του να δώσει πίσω κάτι ως αντάλλαγμα με τη δουλειά του στη χώρα που τον βοήθησε.

Συμπερασματικά, η κατάσταση που βιώνουμε είναι μια κατάσταση που δεν αποπνέει υγεία στο σύνολό της έχοντας όμως σαφείς και λαμπρές εξαιρέσεις, οι οποίες πρέπει να αποτελέσουν το φάρο για ένα καλύτερο μέλλον. Για ένα μέλλον που θα προσφέρει ίσες ευκαιρίες σε όλους, ολοκληρωμένη παιδεία και δουλειά, ΟΧΙ δουλεία.σΑς δημιουργήσουμε τις συνθήκες ώστε να μείνουν στην Ελλάδα, ώστε να αναγεννηθούμε από τις στάχτες μας…